Co to znaczy urojenia

Co to jest UROJENIA Zaburzenia myślenia; fałszywe i nie podlegające korekcji (niepodważalne) przekonania dotyczące własnej osoby i/albo otoczenia, nie mające odbicia w rzeczywistości i nie podzielane poprzez inne osoby z podobnego kręgu społeczno-kulturowego, występujące w przebiegu chorób psychicznych (psychozach), w tym także w psychozach alkoholowych. Systemy ich powstawania nie są jasne.
Pod względem treści przeważnie spotykamy urojenia: prześladowcze - opierające na przekonaniu chorego, iż jest przedmiotem działania otoczenia, które zmierza do pozbawienia go jakichś istotnych dóbr (na przykład odebranie zdrowia, życia czy własności), oskarża o przestępstwa, szpiegostwo czy niemoralne postępowanie, wciąga w działania przestępcze, podsłuchuje, podgląda czy nagrywa;
odnoszące (ksobne) - opierające na stwierdzaniu nierealnych albo zaprzeczaniu realnym związkom chorego z otoczeniem (na przykład przekonanie, iż inni ludzie zwracają uwagę, patrzą na chorego lub mówią o nim w radiu czy w telewizji);
oddziaływania (owładnięcia, wpływu) - opierające na przekonaniu chorego, iż na nie wszystkie jego zachowania czy przeżycia wpływają inni ludzie czy nawet całe instytucje oddziaływując środkami technicznymi (promienie, fale, lasery, prądy, i tym podobne), środkami psychologicznymi czy ponadnaturalnymi (na przykład magicznymi, duchowymi, hipnozą, telepatią, i tym podobne), w tym nasyłanie i wykradanie myśli, zarządzanie czynnościami i ruchami chorego; czasami choremu wydaje się, iż to on posiada umiejętność wpływania na innych ludzi;
odsłonięcia - przekonanie, iż otoczenie zna myśli chorego (rzadziej, iż chory zna myśli otoczenia);
wielkościowe (wyższościowe) - polegają na podwyższonej ocenie własnych możliwości, cech czy pozycji socjalnej;
małej wartości - spotykane przeważnie w depresji i dotyczące zaniżonej oceny własnych możliwości, cech czy pozycji socjalnej, poczucia winy, straty zdrowia (hipochondryczne), strat materialnych (ruiny); w skrajnych sytuacjach pojawiają się urojenia nihilistyczne a więc przekonanie o nieistnieniu siebie, a nawet całego świata.
zmiany osoby - polegają na poczuciu zagrażającej albo już dokonywującej się zmiany cielesnej (na przykład zmiana płci, zwiększenie nosa), psychicznej czy przemiany w inną istotę.
Pod względem złożoności można wyróżnić urojenia łatwe (prosta interpretacja wydarzeń), paranoiczne (rozbudowany, spójny mechanizm o dość prawdopodobnej treści), paranoidalne (charakterystyczny jest brak konsekwencji, niespójność i brak wzajemnych powiązań) i oniryczne (urojenia "dziania się", charakteryzujące się zmiennością i brakiem konsekwencji, przypominające marzenia senne).
Oprac: dr nauk medycznych Bohdan T. Woronowicz
Patrz także: Centrum Konsultacyjne AKMED