Co to jest intifada

Definicja INTIFADA: intifada (z arab. zrzucenie kajdanów) - termin określający palestyńskie stworzenia przeciw Izraelowi na terytoriach okupowanych w latach 1987-93 i 2000-05. Pierwsza intifada wybuchła spontanicznie 9 grudnia 1987 roku w Jabalyi w Strefie Gazy i błyskawicznie rozprzestrzeniła się na Zachodni Brzeg i Wschodnią Jerozolimę. Jej bezpośrednią powodem była zgon 4 Arabów w zderzeniu ich samochodu z izraelską ciężarówką 8 grudnia; podłoże stanowiło jednak głębokie niezadowolenie ludności palestyńskiej na skutek impasu w konflikcie izraelsko-palestyńskim i izraelsko-arabskim i marginalizacji problemu palestyńskiego na arenie międzynarodowej, co wyrażało się pominięciem tej kwestie na szczycie arabskim w Ammanie w listopadzie 1987 roku (koncentrowano się na wojnie iracko-irańskiej, a ponadto zezwolono krajom arabskim na wznowienie stosunków dyplomatycznych z Egiptem, który zawarł pokój z Izraelem w 1979 roku) i w trakcie zbiegającego się z wybuchem intifady szczytu przywódców USA i ZSRR Ronalda Reagana i Michaiła Gorbaczowa w Waszyngtonie. Intifada regularnie ustalana jest powstaniem miotaczy kamieni, bo jej uczestnicy stosowali w walce najprostsze środki - kamienie czy koktajle Mołotowa; stosowano także cywilne nieposłuszeństwo, przeprowadzając strajki, bojkotując izraelskie produkty, blokując ruch uliczny, odmawiając płacenia podatków. Koordynacją oporu zajmowało się Zjednoczone Dowództwo Stworzenia, gdzie decydującą rolę odgrywały ugrupowania lojalne wobec Organizacji Wyzwolenia Palestyny (OWP); jednak jedną z istotnych konsekwencji pierwszej intifady, gdzie zginęło ok. tysiąca Palestyńczyków, była strata poprzez OWP dominującej pozycji w ruchu palestyńskim, gdzie coraz większą rolę zaczęły odgrywać ugrupowania radykalne takie jak Hamas i Islamski Dżihad, działające niezależnie w trakcie pierwszej intifady. Efektem intifady było także zainicjowanie bliskowschodniego procesu pokojowego naradą międzynarodową w Madrycie, rozpoczętą 30 października 1991 roku. Podpisanie 13 września 1993 roku w Waszyngtonie wspólnej deklaracji w kwestii samorządu palestyńskiego na terytoriach okupowanych (znanej jako układ z Oslo) jest uważane za datę kończącą pierwszą intifadę.start drugiej intifady stanowiły ogromne zamieszki palestyńskie w Jerozolimie i na Zachodnim Brzegu, wybuchłe 29 września 2000 roku w dzień po kontrowersyjnej wizycie szefa opozycyjnej partii izraelskiej Likud Ariela Szarona na Wzgórzu Świątynnym w Jerozolimie. Drugą intifadę należy wiązać z załamaniem się bliskowschodniego procesu pokojowego po fiasku szczytu przywódców Izraela, Palestyny i USA w Camp David 11-25 lipca 2000 roku, na którym status Jerozolimy i Wzgórza Świątynnego był jedną z kwestii spornych. Sposoby walki użytkowane poprzez Palestyńczyków były podobne do pierwszej intifady, choć pojawiły się także zamachy samobójcze i ostrzał prymitywnymi rakietami Qassam. Po zwycięstwie wyborczym Szarona 6 lutego 2001 roku nowe władze izraelskie postawiły na siłową rozprawę z intifadą, co doprowadziło do eskalacji przemocy w latach 2001-03. Za koniec drugiej intifady można uznać rozejm ogłoszony poprzez przywódców Izraela i Palestyny Szarona i Mahmuda Abbasa 8 lutego 2005 roku na szczycie w Szarm el-Szejk, choć nie przyniósł on całkowitego ustania przemocy. Konsekwencją drugiej intifady było dalsze umacnianie się radykalnego Hamasu przez wzgląd na demokratyzacją władz palestyńskich pod naciskiem USA, co znalazło słowo w zwycięstwie Hamasu w wyborach parlamentarnych w Autonomii Palestyńskiej 25 stycznia 2006 roku. Innym efektem było jednostronne opuszczenie poprzez Izrael Strefy Gazy we wrześniu 2005 roku po 38 latach okupacji. 27 grudnia 2008 roku, gdy siły powietrzne Izraela rozpoczęły masowe bombardowanie Strefy Gazy w ramach operacji zbrojnej przeciw Hamasowi, przywódca tego ugrupowania Khaled Meshaal wezwał Palestyńczyków do wszczęcia trzeciej intifady, jednak nie doszło do niej