Co to jest KRYTERIA KONWERGENCJI (MAASTRICHT)

Definicja KRYTERIA KONWERGENCJI (MAASTRICHT): Kryteria konwergencji to zestaw wymagań, które muszą spełnić państwa członkowskie UE po to, aby wprowadzić u siebie wspólną walutę euro. Ponieważ sformułowano je w Traktacie z Maastricht (podpisanym w 1992 r.), często nazywa się je „miernikami z Maastricht”. Traktat sprecyzował cztery kryteria uczestnictwa państwie w unii ekonomicznej i walutowej: • wysoki stopień stabilności cen, a więc inflacja nie wyższa niż o 1,5 punktu procentowego od średniej z trzech państw UE o najniższej inflacji; • stabilność finansów publicznych, co znaczy nie większy od 3% PKB deficyt sektora publicznego (albo stały, znaczący spadek deficytu, zbliżający go do poziomu kryterium), i nie większy od 60% PKB poziom długu publicznego (albo zadowalający, poważny spadek stosunku długu do PKB, zbliżający go do poziomu kryterium); • stabilność kursu walutowego, co znaczy przestrzeganie przynajmniej poprzez dwa lata przedziału wahań kursowych dozwolonych poprzez System Kursów Walutowych (obecne dozwolone wahania kursu wynoszą +/-15%); • trwałość osiągniętej konwergencji, potwierdzona zbieżnością długoterminowych stóp procentowych (stopy procentowe 10-letnich obligacji skarbowych powinny abyć nie więcej niż o 2,0 punkty procentowe wyższe od odnotowanych w trzech państwach UE o najniższej inflacji). Warto zauważyć, że interpretacja czterech mierników poprzez Komisję Europejską i Europejski Bank Centralny różniła się stopniem rygoryzmu. W razie stabilności kursu zastosowano podejście bardzo ostre, nie zezwalające na poważną skalę dewaluacji wobec walut innych państw, lecz zezwalające na jej aprecjację. W razie deficytu sektora publicznego, przymknięto oko na zastosowaną w nie wszystkich państwach członkowskich (zwłaszcza Francji i Niemczech) „twórczą rachunkowość”, sztucznie obniżającą wielkość deficytu. W razie długu publicznego, pogodzono się z długiem przekraczającym 60% PKB w razie 8 na 13 państw, tworzących aktualnie strefę euro. W roku 1997 Porada Europejska przyjęła Pakt Stabilności i Wzrostu, zaostrzający wymogi w relacji do państw członkowskich Unii Gospodarczej i Walutowej w dziedzinie kontroli deficytu sektora publicznego. Odpowiednio z postanowieniami Paktu, deficyt nie może przekroczyć 3% PKB w żadnym momencie cyklu koniunkturalnego. Z powodu zaleca się, by w momencie dobrej koniunktury budżety abyły zrównoważone albo wykazywały nadwyżkę. Dodatkowo, w razie przekroczenia poprzez państwo UGW poziomu 3% deficytu, Pakt wprowadza możliwość kar finansowych sięgających od 0,2 do 0,5% PKB. Pierwsza próba nałożenia takich kar na Francję i Niemcy (w 2003r.) nie powiodła się, ponieważ przeciwna temu abyła większość państw UE. Wśród mierników konwergencji największą uwagę przyciągało spełnienie 2 mierników: deficytu budżetowego i inflacji. Powszechnie uważa się, że w razie trwałego spełnienia owych 2 mierników spełnione będą również pozostałe: stosunek długu publicznego do PKB będzie wyraźnie spadać, obniżą się stopy procentowe, a waluta może zachować stabilność wobec euro