Co to jest CENA

Definicja CENA: Cena to wyrażona w pieniądzu wartość, którą trzeba zapłacić, by nabyć określony wyrób albo usługę. W gospodarce rynkowej cena określona jest poprzez poziom popytu i podaży danego towaru albo usługi. Jeśli popyt przekracza podaż, cena rośnie aż do uzyskania stanu równowagi (efektem spadku popytu i wzrostu podaży). W przeciwnym przypadku, gdy podaż przekracza popyt, cena spada. Tak się dzieje w wypadku doskonałej konkurencji. W rzeczywistości zależność ceny i popytu może abyć bardziej skomplikowana - na poziom cen może również wpływać państwo, stosując podatki pośrednie (a więc podatki, które płaci się w chwili zakupu danego dobra). Ceny odgrywają kluczową rolę w podejmowaniu decyzji poprzez podmioty działające w gospodarce rynkowej. Dzięki swobodnemu kształtowaniu się cen w uwarunkowaniach konkurencji rynkowej konsumenci uzyskuja informację o rzeczywistych kosztach wytwarzania towarów i usług (wydatki wytwarzania towarów i usług znajdują odbicie w cenie – na konkurencyjnym rynku dobra o wyższych kosztach produkcji powinny mieć wyższą cenę od dóbr o niższych kosztach produkcji, przy założonym podobnym obciążeniu podatkami pośrednimi). Następnie konsumenci mogą, wydatkując własne pieniądze, dokonać wyboru takiego zestawu dóbr, który ich w najwyższym stopniu usatysfakcjonuje. Natomiast producenci dowiadują się, na które wyroby i usługi jest na rynku popyt: przyrost ceny znaczy, że popyt jest duży, spadek ceny informuje o małym popycie. Rosnąca cena zachęca więc do wzrostu produkcji danego dobra. W gospodarce istnieje bardzo sporo cen – ceny mają wszystkie wyroby i usługi, aktywa finansowe, robota, składniki majątku. Dla większości towarów osobno odnotowuje się cenę producenta, cenę hurtową i cenę detaliczną (konsumenta). Na poziom cen, które płaci ostateczny konsument dóbr wpływ ma również polityka podatkowa państwa (podatki pośrednie). W najwyższym stopniu interesujące dla polityki gospodarczej (a zwłaszcza polityki pieniężnej) są zmiany przeciętnego poziomu cen wszystkich towarów i usług nabywanych poprzez konsumentów. Są one mierzone jako indeks będący średnią ważoną tych cen i nazywany indeksem cen towarów i usług konsumpcyjnych (czasem używa się też angielskiego skrótu CPI – consumer price index). Zmiany poziomu tego indeksu nazywane są kolokwialnie stopą inflacji. Poza indeksem cen towarów i usług konsumpcyjnych, w gospodarce konstruuje się sporo innych indeksów cen, takich jak na przykład indeks cen producentów, indeks cen hurtowych, czy indeks cen w handlu zagranicznym. Cena, którą płacimy za wyrób w sklepie zawiera sporo przedmiotów. Poza kosztami produkcji i zyskiem producenta (które wspólnie sumują się do tak zwany ceny producenta), cena zawiera różnorodne marże, które są związane z kosztami dystrybucji i dostarczenia towaru do konsumenta