Co to znaczy anoreksja

Wyjaśnienie: Odpowiednio z Międzynarodową Statystyczną Klasyfikacją Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD - 10), anoreksję (jadłowstręt psychiczny) diagnozuje się, gdy występują wszystkie cztery wymienione niżej symptomy (u dzieci - pięć objawów): spadek wagi (albo, u dzieci, brak przybytku wagi) kierujący do masy ciała o przynajmniej 15% poniżej prawidłowej albo oczekiwanej w relacji do wieku i wzrostu (indeks wagi ciała wynosi poniżej 17,5 kg/m2);
spadek wagi jest narzucony samej sobie przez unikanie "tuczącego" pożywienia; a ponadto dzięki jednej z następujących czynności: prowokowanie wymiotów, przeczyszczanie, wyczerpujące ćwiczenia fizyczne, wykorzystywanie leków tłumiących łaknienie albo środków moczopędnych;
samoocenianie siebie jako osoby otyłej i zaburzający strach przed przytyciem, co prowadzi do narzucania samej sobie niskiego progu wagi ciała; obawa przed otyłością występuje w formie natrętnej myśli nadwartościowej;
zaburzenia endokrynne przejawiające się u kobiet zanikiem miesiączkowania, a u mężczyzn stratą zainteresowań seksualnych i potencji (wyjątkiem jest krwawienie z dróg rodnych u kobiet stosujących substytucyjne leczenie hormonalne, przeważnie w formie przyjmowania tabletek antykoncepcyjnych); stwierdza się także przyrost poziomu hormonu wzrostu i kortyzolu i zmiany metabolizmu hormonu tarczycy i zaburzenia wydzielania insuliny;
u dzieci występuje ponadto opóźnienie lub zahamowanie licznych zjawisk związanych z okresem pokwitania (przyrost ulega zatrzymaniu, u dziewcząt nie rozwijają się piersi i występuje pierwotny brak miesiączek, u chłopców narządy płciowe pozostają w stanie dziecięcym); symptom ten można zaobserwować, jeżeli start dolegliwości miał miejsce przed okresem pokwitania; po powrocie do zdrowia pokwitanie regularnie przebiega na ogół.
Jeżeli nie występują wszystkie wymienione wyżej symptomy, albo występują w łagodniejszym nasileniu, diagnozuje się jadłowstręt psychiczny atypowy.
W anoreksji nie występują symptomy charakterystyczne dla bulimii - jest to nie ma nawracających epizodów przejadania się, ani uporczywej koncentracji na jedzeniu wspólnie z mocnym pragnieniem albo poczuciem przymusu jedzenia (głodem). Ponadto, diagnozując anoreksję wyklucza się uprzednio ewentualne somatyczne powody straty masy ciała, jak przewlekłe dolegliwości wyniszczające, guzy mózgu, zaburzenia jelitowe (dolegliwość Crohna albo zespół złego wchłaniania), utratę łaknienia spowodowaną na przykład zanikowym zapaleniem żołądka i psychogenną utratę łaknienia (na przykład związaną ze stresem).
Na chorobę tą zapadają raczej dziewczęta i młode kobiety.
Niekiedy odznacza się typ restrykcyjny anoreksji (gdzie fundamentalnym metodą obniżania swojej wagi ciała jest dla chorej głodzenie się) i typ bulimiczny (gdzie chora prowokuje wymioty, podobnie, jak ma to miejsce w bulimii).
Głodzenie się skutkuje zaburzenia endokrynologiczne, przejawiające się zanikiem miesiączkowania i stratą zainteresowań seksualnych. Obniża się poziom cukru we krwi, spada tętno, ciśnienie i temp. ciała. Mogą pojawić się obrzęki głodowe na kończynach dolnych, wybroczyny, i bóle brzucha, biegunki albo zatwardzenia. Niekiedy występują zaburzenia pracy nerek, rzeszotowacenie kości i zaburzenia równowagi elektrolitowej. W nie wszystkich wypadkach wyniszczenie organizmu może prowadzić do zgonu.
Leczenie anoreksji wymaga niekiedy hospitalizacji w celu ratowania życia zagrożonego wskutek wyniszczenia organizmu długotrwałą głodówką. Wówczas celem oddziaływań medycznych jest przywrócenie równowagi elektrolitowej i podniesienie wagi ciała do poziomu odsuwającego zagrożenie życia pacjentki. W dalszej kolejności należy użytkować psychoterapię.
Przyg. Bogusław Włodawiec