Co to jest SEKTOR FINANSÓW PUBLICZNYCH

Definicja SEKTOR FINANSÓW PUBLICZNYCH: Mówiąc o podatkach i wydatkach publicznych, mamy zwykle na myśli w pierwszej kolejności budżet państwa. Jednak w gospodarce istnieje znacząco więcej instytucji publicznych, które również realizują różnorodne funkcje państwa. By ocenić rolę państwa w gospodarce i stan finansów publicznych, niezbędne jest uwzględnienie w analizie dochodów i kosztów wszystkich tych instytucji. W skład sektora finansów publicznych zalicza się: instytucje szczebla centralnego (rządowe) realizujące własne dochody i opłaty w ramach budżetu państwa; państwowe fundusze celowe, z wydzielonym własnym budżetem, realizujące określone cele polityki państwa (na przykład Fundusz Ubezpieczeń Społecznych); jednostki budżetowe, państwowe szkoły wyższe i agendy rządowe, a więc wydzielone instytucje publiczne realizujące określone działania w dziedzinie dostarczania dóbr publicznych; jednostki samorządu terytorialnego (samorząd wojewódzki, powiatowy i gminny); jednostki budżetowe i fundusze celowe działające na poziomie lokalnym (wojewódzkim, powiatowym i gminnym). By uzyskać wiadomości na temat dochodów i kosztów całego sektora finansów publicznych należy dokonać tak zwany konsolidacji, a więc zsumowania wszystkich transakcji dokonywanych poprzez instytucje należące do tego sektora.. Sumując dochody i opłaty różnych instytucji publicznych, musimy pamiętać o usunięciu z rachunku transakcje odbywające się wewnątrz sektora finansów publicznego (a więc na przykład opłaty budżetu centralnego na rzecz jednostek samorządu terytorialnego), gdyż w przeciwnym razie ten sam koszt liczylibyśmy dwukrotnie (w naszym przypadku raz, gdy dokonuje go budżet centralny, po czym drugi raz, gdy te same pieniądze wydaje jednostka samorządu terytorialnego). Prowadziłoby to do przeszacowania wielkości rzeczywistych dochodów i kosztów państwa. Po odjęciu kosztów od dochodów sektora finansów publicznych, uzyskujemy rezultat sektora finansów publicznych (deficyt albo nadwyżkę). Skalę roli państwa w gospodarce mierzy się najczęściej odnosząc wielkość kosztów sektora finansów publicznych do wielkości PKB wytworzonego w danym roku. Należy jednak zauważyć, że stosunek kosztów publicznych do PKB nie ukazuje całej roli państwa w gospodarce. W szczególności, nie obejmuje ona roli właścicielskiej państwa, a więc zarządzania poprzez państwo przedsiębiorstwami państwowymi (przedsiębiorstwa państwowe nie są częścią sektora finansów publicznych, ale sektora przedsiębiorstw). Mimo to, stosunek kosztów publicznych do PKB stanowi istotną miarę roli państwa w razie gospodarek rynkowych o porównywalnym systemie gospodarczym. Porównanie takie dokonane dla 30 państw OECD pokazuje, że stosunek ta może wahać się od 24% w Korei, do blisko 60% w państwach skandynawskich. USA, z poziomem kosztów publicznych równym 33% PKB, charakteryzuje się znacząco mniejszą rolą państwa w gospodarce niż Niemcy i Francja, z poziomem około 45%. Polska ma opłaty państwa nieco mniejsze niż w Niemczech, lecz zdecydowanie wyższe niż w stanach zjednoczonych ameryki, Ogromnej Brytanii albo Irlandii. W skład sektora wchodzą instytucje publiczne szczebla centralnego i lokalnego. Inny podział – użytkowany w rachunkach narodowych – dzieli obszar publiczny między podsektor rządowy, samorządowy i ubezpieczeń społecznych