Co to jest POLITYKA PIENIĘŻNA

Definicja POLITYKA PIENIĘŻNA: Polityka pieniężna jest częścią polityki gospodarczej – w okolicy polityki fiskalnej i polityki strukturalnej. Jej fundamentalnym celem jest zapewnienie stabilności cen, a więc odmiennie mówiąc niskiej inflacji. Polityka pieniężna to decydowanie na temat tego, jak sporo pieniędzy powinno abyć w gospodarce. Pieniądze są niezbędne do tego, by gospodarka sprawnie funkcjonowała, by bez kłopotów można abyło dokonywać operacji zakupu i sprzedaży produktów. Jeśli pieniędzy jest w gospodarce zbyt sporo, popyt na wyroby i usługi przewyższa ich podaż i zaczynają rosnąć ceny (pojawia się więc inflacja). Jeśli jednak pieniędzy jest zbyt mało, narastają kłopoty ze sprzedażą i pojawia się ryzyko recesji i deflacji. Zadaniem polityki pieniężnej jest więc zapewnienie odpowiedniej ilości pieniędzy na rynku, żeby gospodarka bez przeszkód się rozwijała, a ceny abyły stabilne. Tradycyjnie punktem rozważań na temat właściwej ilości pieniędzy w gospodarce jest równanie zamiany Fishera. Należy zauważyć, że we współczesnych rozwiniętych gospodarkach polityka pieniężna koncentruje się głównie na przeciwdziałaniu nadmiernym wahaniom wzrostu gospodarczego związanym z cyklem koniunkturalnym. Celem ostatecznym polityki pieniężnej pozostaje jednak zawsze zapewnienie stabilności cen. We współczesnych gospodarkach rynkowych politykę pieniężną prowadzi bank centralny (w Polsce – Narodowy Bank Polski), stosując różne strategie polityki pieniężnej. To jest organizacja, która jako jedyna w państwie ma prawo emisji pieniądza (co znaczy zarówno druk banknotów, jak i udzielanie kredytu bankom komercyjnym bez konieczności zgromadzenia na ten cel depozytów). Do zadań banku centralnego należy kontrola ilości pieniędzy w gospodarce i – w zależności od potrzeb jej zwiększanie albo zmniejszanie, żeby gospodarka dobrze się rozwijała, bez ryzyka inflacji. Ze względu na występujące w gospodarce związki między kursem walutowym i inflacją, polityka pieniężna musi abyć też skoordynowana z polityką kursową. Głównymi narzędziami, które stosuje bank centralny, realizując politykę pieniężną, są: stopy procentowe banku centralnego, rezerwy obowiązkowe i operacje otwartego rynku. Decyzje na temat polityki pieniężnej, a zwłaszcza na temat wysokości stóp procentowych banku centralnego, mają nadzwyczajnie ważny wpływ na gospodarkę. Decydują one o krótkookresowej cenie kredytu na rynku bankowym (jeśli bank centralny obniża własne stopy, rynkowe stopy procentowe też spadają i odwrotnie). Polityka pieniężna wpływa w pierwszej kolejności na poziom inflacji i siłę nabywczą pieniądza. Jeśli pieniądz jest drogi (stopy procentowe są wysokie), minimalizuje się popyt na kredyty. Kredytobiorcy – przedsiębiorstwa i gospodarstwa domowe - ostrożniej sięgają po pożyczki bankowe, obawiając się wysokich wydatków obsługi długu. W wyniku spada ilość pieniędzy na rynku. Mniejsza ilość pieniędzy znaczy, że producentom trudniej jest znaleźć nabywców na ich towary, co nie pozwala na podwyżki cen. Innymi słowy, wysokie stopy procentowe banku centralnego przeciwdziałają inflacji. Oddziaływanie banku centralnego na inflację nie jest natychmiastowe. Na to, aby w reakcji na zmianę stóp procentowych mogły zajść wszystkie dostosowania gospodarcze, prowadzące ostatecznie do zmiany inflacji, potrzebny jest czas. Badania wskazują, że zazwyczaj max. reakcja inflacji ujawnia się z opóźnieniem od 1 roku do 2 lat. Decyzje banku centralnego są tylko jednym z czynników wpływających na poziom inflacji. Przykładami innych takich zjawisk są na przykład wahania ceny ropy na rynkach światowych, wielkość zbiorów w rolnictwie, bądź podejmowane poprzez władze państwowe decyzje dotyczące poziomu cen regulowanych notarialnie. Działania polityki pieniężnej, mające na celu utrzymanie stabilności cen, wywierają krótko- i średniookresowy wpływ na sferę realną gospodarki, w tym między innymi na tempo wzrostu gospodarczego. W szczególności podwyżki stóp procentowych mogą prowadzić do obniżenia dynamiki PKB i wzrostu bezrobocia. Jeśli stopy procentowe są wysokie, przedsiębiorcy i gospodarstwa domowe mniej chętnie sięgają po kredyty. Znaczy to jednak również rezygnację z całego szeregu kosztów, w pierwszej kolejności inwestycyjnych, które finansowane są zwykle kredytem. Mniejsze inwestycje i zakupy dóbr trwałego użytkowania i ogólne pomniejszenie ilości pieniędzy na rynku, mogą znaczyć gorszą koniunkturę gospodarczą. Odwrotnie, w razie jeśli bank centralny obniża własne stopy procentowe, pieniędzy na rynku przybywa. Ułatwia to sprzedaż i przyrost produkcji. Jeśli jednak pieniędzy na rynku jest za dużo, pojawia się ryzyko inflacji. Wpływ stóp procentowych banku centralnego na inflację i bezrobocie ma jednak tylko charakter krótkookresowy i średniookresowy. W długim okresie realna wielkość produkcji nie zależy od polityki pieniężnej. Dlatego należy przyjąć, że dla zapewnienia stabilnego i długofalowego wzrostu gospodarczego, najcenniejszą rzeczą, jaką bank centralny może „dać” gospodarce, jest niska inflacja