Co to jest GIEŁDA

Definicja GIEŁDA: Giełda jest rynkiem, na którym sprzedaje się i kupuje aktywa finansowe albo inne wyroby. Giełda jest rynkiem zorganizowanym na zasadzie aukcji – nabywcą staje się ten, kto w chwili dokonania transakcji jest gotów zapłacić najwięcej za element notowań. Najlepiej znane są giełdy papierów wartościowych, zwłaszcza akcji. W języku finansowym zwrot „na giełdzie” prawie zawsze znaczy giełdę akcji. Równie rozwinięte są giełdy surowców takich jak ropa naftowa czy metale: miedź, cynk i giełdy surowców rolnych. Giełda papierów wartościowych pozwala spółkom zdobyć niezbędny kapitał przez sprzedaż akcji. Dzięki temu przedsiębiorstwa mogą uzyskać środki finansowe na postęp i inwestycje bez konieczności zaciągania długu – zakup akcji jest zwyczajnie ofertą wykupienia części własności spółki (każdy właściciel akcji staje się współwłaścicielem spółki, oczywiście w procencie odpowiadającym jego udziałowi w całości wyemitowanych akcji). Po to, aby skłonić inwestorów do zakupu akcji, spółka musi publicznie przedstawić sporo informacji na temat jej sytuacji finansowej i planów rozwoju. W chwili pierwszej emisji akcji na giełdzie, sporządza w tym celu tak zwany prospekt emisyjny. Później zobowiązana jest publikować cykliczne raporty. Rolą giełdy jest skierowanie kapitału tam, gdzie będzie najefektywniej wykorzystany. Giełdę tytułujemy rynkiem zinstytucjonalizowanym, gdyż ma ona swoją organizację - gromadzi wielu handlujących w jednym miejscu i w jednym czasie, a więc w godzinach jej otwarcia (na sesji). Ma także władze: zarząd, który nią na bieżąco kieruje, radę nadzorczą, i właścicieli, często prywatnych. Z reguły sama giełda jest także spółką akcyjną. Warszawska Giełda Papierów Wartościowych (WGPW) jest spółką skarbu państwa. Ustalaniem reguł (regulacją) handlu na WGPW i nadzorem nad nim zajmuje się Komisja Nadzoru Finansowego. Komisja ta określa jak powinien wyglądać i co powinien zawierać prospekt spółki, która chce sprzedawać własne akcje na giełdzie („wejść na giełdę”), a także jakie wiadomości i jak często muszą przekazywać spółki, których akcje są już notowane na giełdzie. Giełda jest rynkiem wtórnym, na którym wyceniane są akcje już wprowadzone do obrotu, lecz odbywają się na niej także pierwsze notowania (debiuty) akcji nowych spółek, które są wcześniej rozprowadzane w publicznych ofertach. Giełdy publikują wiadomości o cenach poszczególnych akcji, ich zmianach i wielkości obrotów w trakcie każdej sesji giełdowej. Syntetyczną miarą stanu rynku i kierunku zmian cen akcji jest indeks giełdy. To jest adekwatnie skonstruowany wskaźnik, który mówi, czy „giełda rośnie”, czy „spada”, czy akcje drożeją, czy też tanieją. Zmiana indeksu (na przykład warszawskiego WIG) informuje, o ile przeciętnie zmieniły się akcje wszystkich notowanych na giełdzie spółek. Indeks giełdowy (na giełdzie warszawskiej WIG) mierzy przeciętny poziom cen akcji na giełdzie. Giełda jest w znacznej mierze odbiciem gospodarki: wartość akcji rośnie wtedy, gdy rosną zyski przedsiębiorstw notowanych na giełdzie. Jednak reakcje giełdy na zmiany sytuacji gospodarczej są bardzo gwałtowne – w okresie spowolnienia, które dotknęło polską gospodarkę w latach 2001-02 indeks WIG spadł o blisko 30%, a w trakcie ponownego przyspieszenia rozwoju w latach 2003-06 podwoił się (zmiany PKB abyły znacząco mniejsze). Warto wspomnieć, że PKB nie zmniejszył się