Definicja Konflikt serologiczny między matką i płodem

Co to znaczy KONFLIKT SEROLOGICZNY MIĘDZY MATKĄ I PŁODEM: Konflikt serologiczny jest rezultatem niezgodności antygenów krwinek czerwonych matki i jej przyszłego dziecka (płodu). Występowanie ustalonych antygenów na krwinkach czerwonych zarówno matki, jak i dziecka jest uwarunkowane genetycznie, tzn. jest zależne od genów odziedziczonych po rodzicach. Przeważnie niezgodność serologiczna dotyczy antygenów krwinkowych układu Rh. Konflikt może mieć miejsce wtedy, kiedy krwinki czerwone matki są Rh ujemne (Rh (-)), a krwinki dziecka są Rh dodatnie (Rh (+)). W tym przypadku dziecko odziedziczyło nieujemny antygen Rh po tacie. Należy podkreślić, iż zawsze istnieje sposobność odziedziczenia poprzez dziecko antygenu Rh (-), mimo, iż tata ma antygen Rh (+). System leżący u podstaw konfliktu Rh bazuje na tym, iż organizm matki z ekipą krwi Rh (-) (krwinki matki nie mają antygenu D) rozpoznaje krwinki dziecka z antygenem D, a więc z antygenem Rh (+), jako obce; układ odpornościowy matki wytwarza przeciwko krwinkom dziecka przeciwciała (odpornościowe), które mają zniszczyć te krwinki. Mechanizm ten może być spowodowany wówczas, kiedy niewielkie ilości krwi dziecka (jego krwinek czerwonych) przedostaną się do układu krążenia matki (ryc. 16-1). Może to nastąpić w konsekwencji krwawienia w drogach rodnych kobiety w okresie porodu i okresie przedporodowym, poronienia, usuwania nie chcianej ciąży. Ryc.16-1 Powstawanie przeciwciał odpornościowych w konflikcie Rh: pierwsza ciąża (matka nie ma we krwi przeciwciał przeciwko krwinkom dziecka z antygenem Rh (+)) pierwszy poród (krwinki dziecka z antygenem Rh(+) przedostają się do krążenia matki) po porodzie (organizm matki wytwarza przeciwciała odpornościowe przeciwko krwinkom dziecka) konflikt Rh w następnej ciąży (istniejące we krwi matki przeciwciała odpornościowe przechodzą poprzez łożysko i niszczą krwinki dziecka z antygenem Rh (+)). Wytworzenie przeciwciał odpornościowych w konflikcie Rh ma zazwyczaj miejsce dopiero po urodzeniu dziecka. Dlatego także pierwsze dziecko normalnie nie jest narażone na działanie przeciwciał, które wytworzyła matka. Z kolei po porodzie organizm matki produkuje przeciwciała i w każdej następnej ciąży mogą one przechodzić z krwi matki do układu krążenia płodu i niszczyć jego krwinki, jeśli dziecko odziedziczyło antygen Rh (+) po tacie. Dla wczesnego rozpoznania konfliktu serologicznego ważna jest znajomość grup krwi rodziców dziecka i ocena obecności i ilości (tak zwany miana) przeciwciał odpornościowych we krwi kobiety ciężarnej (zobacz dodatkowo: "Badanie przeciwciał odpornościowych u kobiet w ciąży"). Dla zapobiegania wytwarzania przeciwciał w organizmie matki przy istnieniu konfliktu Rh, pośrodku 72 godz. po porodzie podaje się jej immunoglobuliny anty-Rh (przeciwciała przeciwko antygenowi D układu Rh)