Co to jest NADZÓR BANKOWY

Definicja NADZÓR BANKOWY: Nadzór bankowy to organizacja, której obowiązkiem jest czuwanie nad prawidłowym funkcjonowaniem banków komercyjnych. Nadzór może abyć też rozumiany szerzej jako funkcja wypełniana wobec banków komercyjnych poprzez państwo. Zwykle nadzór bankowy wykonywany jest poprzez bank centralny, choć może abyć on także częścią specjalnej instytucji powołanej do nadzoru nad działalnością wszelkich instytucji finansowych (to jest wówczas tak zwany nadzór zintegrowany). Mechanizm finansowy, a w szczególności mechanizm bankowy, należy do w najwyższym stopniu regulowanych rynków w gospodarce. To jest wywołane kilku powodami. Z jednej strony, banki są instytucjami wymagającymi specjalnego zaufania: obracają pieniędzmi ludzi, którzy złożyli tam własne oszczędności. Z drugiej, mamy do czynienia z sytuacją nierównej pozycji (tak zwany asymetrycznej informacji), jaką mają pożyczkobiorca i pożyczkodawca (bank) zawierający umowę. Bank nie może abyć pewien do końca, czy pożyczający zamierza spłacić kredyt, czy będzie mieć na to wystarczające dochody i czy będzie czynił to punktualnie. Natomiast osoba, która umieszcza w banku depozyt też nie ma całkowitej pewności, czy bank jej nie oszuka i nie sprzeniewierzy jej pieniędzy albo nie zainwestuje ich w sposób lekkomyślny (w historii znane są liczne takie przypadki). W trakcie transakcji kupna-sprzedaży jakiegoś dobra, jej element wymienia od razu właściciela w zamian za odpowiednią kwotę, więc obie strony nie muszą sporo o sobie wiedzieć. Z kolei umowy (kontrakty) na rynku finansowym dotyczą przyszłości – depozyt i kredyt są zwracane po pewnym czasie, a płaca – odsetki - za użyczenie środków wypłaca się w przyszłości, więc pożyczkodawcy muszą mieć do pożyczkobiorcy zaufanie. Zaufanie jest podstawą prawidłowego funkcjonowania sektora bankowego: bez takiego zaufania ludzie nie byliby skłonni powierzać bankom swoich oszczędności, a w ślad za tym banki nie abyłyby w stanie udzielać kredytów. Gdyby banki przestały udzielać kredytów, przedsiębiorstwa musiałyby znacząco ograniczyć własne inwestycje, a to z kilei powodowałoby wyhamowanie wzrostu gospodarczego. Istotą funkcjonowania nadzoru bankowego jest więc dbałość o to, by klienci banków mogli mieć zaufanie do ich prawidłowego działania. By zredukować do minimum możliwość niewywiązywania się z umów finansowych wprowadzono regulację rynków finansowych, a więc mechanizm zasad, które muszą abyć przestrzegane przy ich zawieraniu. Powołano instytucje, które mają pilnować stosowania się do tych zasad i chronić oszczędności ulokowane w bankach. Wyróżnia się następujące kategorie regulacji bankowych: • ubezpieczenie depozytów od ich straty w razie bankructwa banku; • ograniczenia w jakie aktywa finansowe i w jakich proporcjach bank może lokować wolne środki, pochodzące od osób powierzających bankom własne depozyty; • warunki posiadania odpowiedniej wielkości kapitałów własnych, by bank abył w stanie w sposób płynny prowadzić działalność i nie podejmował zbyt ryzykownych i nadmiernie dużych inwestycji; • bezpośrednia kontrola funkcjonowania banków, a w szczególności ocena ryzyka związanego z udzielonymi kredytami. Organizacja nadzoru bankowego udziela licencji (specjalnego pozwolenia) na prowadzenie działalności bankowej, określa jakie regulaminy mają obowiązywać i przeprowadza kontrole na miejscu, czy są one przestrzegane. W razie naruszenia regulaminów wymusza na banku ich wykorzystywanie; może nałożyć na niego karę pieniężną, a w ostateczności nawet pozbawić go licencji. Nadzór bankowy dokonuje oceny sytuacji banków, zwłaszcza z punktu widzenia bezpieczeństwa dokonanych inwestycji (udzielonych kredytów). W razie, jeśli kredyt jest zagrożony, tzn. pojawia się ryzyko, że nie zostanie spłacony, banki muszą utworzyć odpowiednie rezerwy