Co to jest CEL INFLACYJNY

Definicja CEL INFLACYJNY: W wielu państwach, w tym również w Polsce i strefie euro, celem polityki prowadzonej poprzez bank centralny jest utrzymanie inflacji na niskim poziomie. Zadeklarowana poprzez NBP wysokość stopy inflacji, którą chce osiągnąć, to właśnie cel inflacyjny. Cel ten może abyć również ustalany poprzez inne ciało (na przykład rząd albo parlament) – wówczas zadaniem banku centralnego jest jego realizacja. Bank centralny nie ma bezpośredniej kontroli nad inflacją, nie może zakazać prywatnym podmiotom podnoszenia cen, ani wpływać na wysokość tego wzrostu. Ma jednak w ręku narzędzia wpływu pośredniego. W długim okresie stopa inflacji zależy głównie od tempa wzrostu podaży pieniądza (którą bank centralny kontroluje), w stosunku do wzrostu popytu na pieniądz (o którym decydują podmioty prywatne: jednostki i spółki). Bank usiłuje tak dostosować podaż pieniądza do popytu, by założony cel inflacyjny został osiągnięty. Do niedawna banki powszechnie stosowały w swojej polityce inne cele, które tylko pośrednio oddziaływały na inflację. Należały do nich stopy procentowe, ilość pieniądza w gospodarce albo kurs walutowy. W latach 80-tych prawie każde państwa rozwinięte wyznaczały cele swojej polityki w formie pożądanej podaży pieniądza w gospodarce. Związek między podażą pieniądza a inflacją stawał się jednak z czasem coraz mniej przewidywalny na skutek rozluźnienia rygorów na rynku finansowym (tak zwany deregulacji) i rewolucji informatycznej, i rozwoju nowych typów aktywów finansowych (na przykład instrumentów pochodnych, akcji, obligacji, jednostek funduszy inwestycyjnych, i tym podobne). Pod koniec lat 80-tych Nowa Zelandia jako pierwszy państwo przyjęła cel inflacyjny – bank centralny zwyczajnie zadeklarował, jaką chce uzyskać stopę inflacji. Minęło parę lat, a koncepcja ta zyskała popularność, gdyż cel inflacyjny jest zrozumiały dla szerokiej publiczności, z kolei zależność między kursem walutowym czy podażą pieniądza a inflacją mało mówi nie-ekonomistom. Łatwo jest sprawdzić, czy bank centralny trafia w ustalony cel i czy ogłaszane działania - na przykład zmiana stóp procentowych banku centralnego - przyczyniają się do jego realizacji. Wszystko to może przyczynić się do wzrostu zaufania do polityki pieniężnej i do spadku oczekiwań inflacyjnych. W Polsce NBP jako cel swojej polityki wyznaczył stopę wzrostu cen dóbr i usług konsumpcyjnych (kolokwialnie inflację CPI) w wysokości 2,5% rocznie z dopuszczalnymi odchyleniami o maksimum 1 pkt. procentowy w górę albo w dół (innymi słowy, NBP uważa za dopuszczalną wielkość inflacji wyższą od 1,5%, lecz niższą od 3,5% rocznie). Ważnym elementem osiągania tego celu są też publikowane od sierpnia 2004r. projekcje inflacji na 8 kwartałów do przodu. Jeżeli są one wyższe niż wartość celu, to bank powinien podwyższyć stopy procentowe i odwrotnie. W praktyce kwestia nie jest tak prosta, gdyż projekcje nie muszą się w ogóle sprawdzić, dlatego decyzje nie są podejmowane mechanicznie. Cel inflacyjny może abyć ustalony na różne metody – w roku 1998 abył on w Polsce ustalony punktowo jako poziom inflacji w grudniu, w latach 1999-2002 w formie dopuszczalnego przedziału inflacji w grudniu, od roku 2003 w sposób ciągły, jako poziom inflacji, którego bank centralny uważa za najlepszy dla rozwoju państwie, dopuszczając jednak pewne odchylenia